تعیین میزان کبالت سبزیجات خام مصرفی سطح شهر یزد در سال ۱۳۸۲

مقدمه و هدف : کبالت به صورت اتم سه ظرفیتی در ساختمان ویتامین کوبال آمین نقش دارد. میزان کبالت مورد نیاز حدود3-1میکروگرم در روز برای انسان است. کمبود کبالت جذب روده ای آهن را دچار اختلال می نماید و در بیوسنتز هموگلوبین و گلبول قرمز به صورت شرکت در ساختمان اریتروپوییتین نقش دارد. کبالت میزان هموگلوبین را در کم خونیهای ناشی از نارسایی مزمن کلیوی افزایش می دهد. ویتامین کوبال آمین نقش مهمی را در بیوسنتز نوکلئوتایدها و همچنین در متیلاسیون هموسیستین و حتی به عنوان کوانزیم در تبدیل مالونیل به سوکسنیل ایفا می نماید . کمبود ویتامین کوبال آمیــــــن ، کم خونی از نوع پرنیشیوز و مگالوبلاستیک را به دنبال دارد که از عوارض کمبود کبالت به شمـار می رود. هدف از انجـــام این تحقیق تعیین مقادیر کبالت در سبزیجات خام مصرفی روزمره و همچنین آب آشامیدنی بود که برای اولین بار در یزد صورت می گرفت. مواد و روش کار : این مطالعه یک پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و روش نمونه گیری به طور تصادفی ساده از چهار مرکز توزیع و عرضه سبزیجات در سطح شهر یزد و نمونه آب از چهار نقطه مختلف شهر یزد در سال 1382 بود که اندازه گیری به روش سینتیکی اسپکتروفتومتر با طول موج 540 نانومتر صورت گرفت که با بهره گیری از اثر کاتالیتیکی کبالت بــــر واکنش پیروگالن قرمز ــ آب اکسیژنه در محیط دارای 7 = ph به عمل آمد که از مزیت این روش حساسیت نسبتاً بالا در مقادیر اندک کبالت در نمونه ها بود، در حالی که روش ســـاده ای هم به شمـار می رود. به طور همزمان اندازه گیری میزان کبالت در همین نمونه ها با استفاده از روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی نیز به همین منظور صورت گرفت تا صحت نتایج آزمایش ها با روش جذب اتمی نیز مقایسه شود .داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزار آماری spss و استفاده از شاخصهای توصیفی و آزمون تی دانشجویی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها : میزان کبالت در نمونه کلم برگ p.p.m 2- 10 × 49/3 و در آب آشامیدنی p.p.m 0123/0 و در اسفناج p.p.m 2- 10 × 12/4 به دست آمد. نتیجه گیری : مقادیر کبالت موجود در سبزیجات مصرفی و آب آشامیدنی مورد مطالعه بسیار کمتر از حد مجاز تعیین شده در آمریکا یعنی p.p.m 5/0 بود که با دوزهای بالا یعنی 500 میکرو مول در لیتر که عوارض سمی خطرناک برای انسان در بر دارد و عوارضی چون هیپوتیروئیدیسم و نارسایی قلبی را سبب می شود ، فاصله فاحشی دارد و قابل قبول است .